Antik Halı ve Kilim Dünyasının Hayatımızdaki Yeri: Geleneksel Motifler
21.08.2024
Halı yapımına milattan önceki yüzyıllarda Türkler tarafından başlandığı ve bununla beraber bu sanatında İranlıların Türklerden öğrenildiği bilinmektedir. Buna göre halının kökeninin Türklere dayandığını söylemek hiç de yanlış olmaz. M.Ö 6-5 yüzyılları arasında Orta Asya Türkleri tarafından dokunan Pazırık Halısını dokunan ilk halı olarak tarihlere geçmiştir.
Türk halıları ve kilimleri, kullanılan malzemelere göre farklılık gösterir. Yün, pamuk, ipek ve keçe gibi malzemelerin yanı sıra, bitkisel ve hayvansal boyalar kullanılarak renklendirilirler. Halı ve kilimlerde kullanılan motifler ve desenler, Türk kültürünün zenginliğini yansıtır ve her biri kendine özgü anlamlar taşır. Bölgelerin özelliklerini, karakteristik yapısını yansıtmak için farklı dokuma teknikleri ve motifleri kullanılmıştır. Anadolu bölgesinde yaygın olarak kullanılan çok sayıda motifler bulunmaktadır. Her motifin ayrı bir anlamı ve ayrı özellikleri vardır. En çok bilinen motifler ise; Hayat Ağacı, Elibelinde, Akrep, Koç Boynuzu, Bereket, İnsan, Kuş, Bereket, Saçbağı, Küpe, Bukağı, Su Yolu, Yılan, Damga İm, Göz. Bu motifler desene, desenler ise bir yaşanmışlığa evirilip evlerimize yerleşmiştir. Bu motifleri oluşturan halılar, farklı inançları temsil eder ve o dönemin yaşam şekilleri hakkında da bilgiler verdiği söylenebilir. Örneğin; Elibelinde motifi doğurganlığı ve bereketi simgelerken, Hayat Ağacı ise yaşamı ve ölümsüzlüğü simgeler. Türkiye’nin de her bölgelerinde farklı tarzlarda farklı anlamlar taşıyan antik halılar ve kilimler bulunur.
Uşak Halıları Türk Halı tarihinde de önemli bir yere sahiptir. Genellikle büyük desenlere sahip olmaları, ipek ve yün ipek kullanılıyor olması onu daha da değerli kılmaktadır.
Cecim dokuma tekniği kilimden farklı olarak yüzü ve tersi farklı görüntü veren; atkı ve çözgü ipliği dışında süsleme yapmak için üçüncü bir iplik kullanılan dokumalardır.
Recycle halılar geri dönüşümlü doğa dostu halılardır. Plastik su şişelerinin geri dönüştürülmesi ile elde edilerek recycle iplik yapımında hammadde olarak kullanılırlar.
Kıl Kilim halılarımız keçi kılı ile dokunmuştur ve kök boya kullanılmıştır. İki iplik sistemine göre dokunmuş yünden yapılan havsız el dokumasıdır.
Morocco halılar eşi benzeri bulunmayan Fas yöresine ait motiflerle elde dokunan çok değerli ve eşsiz halılardır. Diğer halılara kıyasla çok daha uzun ömürlü olmaları onu dikkat çekici ve değerli kılmaktadır.
Patchwork halılar el ile dokunan farklı kültürlerin çeşitli parçalarının bir araya gelmesi ile oluşur. Bu sebep ile bu halılarda bulunan farklı desenler farklı ahenkler oluşturarak evlerimizde yerini alır.
Zollanvari Kilimlerimiz ise İran halı ve kilimlerine benzerliği ile adını duyurmuştur. Motifler ile düğümlenen, kök boyaları ile boyanmış el eğirilmiş yünden yapılmışlardır. Bu da onları daha eşsiz kılmaktadır.
Antik Halılar ve Kilimler günümüzde hala kök boya ve doğal ipliklerle, elde dokunmaktadır. Türkiye’nin dört bir yanından toplanıp Antalya’nın Döşemealtı İlçesinde bulunan birçok tarlada, renklerinin daha çok ortaya çıkması için ve hepimizin hayranlıkla baktığı mükemmel eskitme görüntüsünü yakalamak için 3 ay boyunca dinlenmeye bırakılıyor. Bunun sonucunda ise evimizin vazgeçilmez bir parçası olarak hayatlarımıza dahil oluyorlar.
Antik Halılar ve Kilimler dekoratif eşyadan ziyade aynı zamanda kültürel bir miras olarak da evlerimizde bulunmaktadır. Geçmişten günümüze gelen bu yaşanmışlıkları olan halılar ile evlerimize fark yaratacak o halılar ise şimdi Empera.com’da.
Devamını Oku